Een schitterend gebrek

Arthur Japin – 2003

Literaire stroming:      Moderne literatuur

Genre:                             Historische roman

Thematiek:                    Liefde, uiterlijk, seks, eenzaamheid, keuzes, opoffering, geheimen, reizen, sluier

Perspectief:                   Ik-persoon

Tijd:                                  Circa 30 jaar in de 18^e eeuw

Plaats:                             Platteland nabij Venetië naar Amsterdam

Titelverklaring:             Aan het begin van het verhaal wordt Lucia’s leeftijd (14), een
                                          schitterend gebrek genoemd. Jeugdigheid wordt geassocieerd met
                                          schoonheid maar 14 is ook te jong om te trouwen wat een gebrek is.

Persoonlijk schrijver:  Door geestelijke en lichamelijke mishandelingen in zijn jeugd door pesters, raakte Japin in isolement. Na zijn middelbare school koos hij ervoor iemand anders te zijn om schrijver te worden. Isolement en veranderen van identiteit komt overeen. 
 
Er zijn twee belangrijke thema’s in het boek, op het begin rationeel denken, dit heeft Lucia/Galathée van meneer Pompignac geleerd. Nadat ze Zélide heeft ontmoet leer ze luisteren naar haar gevoel en op basis daarvan keuzes. Het maken van keuzes in namelijk een nog belangrijker thema in het boek, ze moet telkens weer keuzes maken die de loop van haar leven erg beïnvloeden. Op het begin maakt ze de keuze Pasiano en dus Giacomo te verlaten en deze keuze maakt ze op rationele basis. Als ze geluisterd had naar haar gevoel had ze gerealiseerd dat ze echt van hem houdt en dat er misschien ook een andere oplossing is. Ze hoeft niet weg te gaan om hem te verlaten. Daarom hangt Japin denk ik dus het gevoel aan. Deze twee thema’s zijn ook meteen twee literaire stromingen: Verlichting = ratio en romantiek = gevoel. Hij hangt denk ik dus de romantiek aan.

Karakters:

Lucia (14) /Galathée de Pompignac                            
Hoofdpersonage, ik persoon. Luisterde als kind naar haar hart, volwassene naar haar verstand. Transformeert van een zorgeloos, gelukkig kind naar een nuchtere, beschadigde vrouw.
Giacomo Casanova (17) /Chevalier de Seingalt                     
Grote liefde van Lucia, beroemde vrouwenverleidster, geen enkele vrouw met verdriet achtergelaten. Intelligente en vriendelijke jongen. Als volwassene kan hij zicht door een gebroken hart niet binden aan vrouwen. Respect voor vrouwen maar toch een kleine
 afgunst omdat hij denk dat alle vrouwen zoals Lucia zijn.
Zélide                                           
Franse gravin voor wie Lucia een tijd heeft gewerkt en mee heeft gereisd. Vrouw van de wetenschap, intelligent en eigenzinnig, gedraagt zich als een vriendin naar Lucia toe
Monsieur De Pompignac                     
Thuisonderwijzer (pedagoog) van Adriana en tenslotte ook Lucia. Erg intelligent en gedreven,
enthousiast over de prestaties van Lucia.
Gravin van Montereale                       
Lieve, eenzame vrouw. Geloofd sterk in de liefde, echter krijgt ze dit niet van haar echtgenoot. Als een tante voor Lucia omdat ze haar dochter Adriana mist die in Venetië opgroeit om in de hogere kringen van Venetië te komen.

Mister Jamieson                                     
Een van de klanten van Galathée. Een leerlooier van origine die faam had verkregen voor zijn producten en hierdoor veel rijkdom had vergaard. Een enigszins lompe maar lieve man die ondanks alles toch van Lucia hield en na haar mee te nemen naar New York haar echtgenoot werd.
Graaf Antonio                            
De man van de Gravin van Montereale. Hij is niet erg aanwezig en woont ergens anders met zijn maîtresse. Hij is niet vies van jonge meisjes en laat dat ook merken bij Lucia.  Lucia’s leven als prostituée begint bij hem vlak voordat ze het ouderlijk huis verlaat.

Samenvatting

Het verhaal begint op het enorme landgoed Pasiano van de gravin van Montereale,
waar Lucia nog 14 jaar, onwetend en gelukkig was.
De bruiloft van Adriana, de dochter van de gravin en graaf Antonio, wordt gehouden op dit landgoed. Vele vooraanstaande mensen uit Venetië zijn uitgenodigd waaronder Giacomo Casanova en zijn boer Francesco. Giacomo uitte zijn interesse in Lucia al vanaf het eerste moment dat ze ontmoetten. Tegen de gebruiken in besloot Lucia, Giacomo te bedienen en verscheen elke ochtend met een dienblad in zijn kamer. Ze raken langzaam geeffectueerd met elkander en om enige verdenking van Lucia’s ouders te voorkomen verzekert Giacomo hen ervan Lucia, met de instant houding van haar onschuld, te beschermen en haar op de hoogte te brengen van de gevaren van de jeugd…
Na een emotionele uitbarsting van Lucia, begint hun relatie en verloven ze zich met de zege van haar ouders. Nadat Giacomo terugkeert naar Venetië met de belofte over een half jaar terug te keren voor de bruiloft, begint Lucia lessen bij de voormalige pedagoog/leraar van Adriana, Monsieur de Pompignac. Ze vergaart hierbij veel algemene kennis, leert zich te gedragen als een dame, studeert Latijn en Frans en bestudeert van beide geweldige literatuur.
Als de bruiloft dichterbij komt Lucia’s mentor de pokken en overlijdt ondanks de goede zorg van Lucia een paar dagen later. Het noodlot slaat dan ook toe bij Lucia die wekenlang ziek op bed ligt tot ze wonder boven wonder helemaal herstelt, op haar gezicht na…
Wanneer Giacomo arriveert smeekt ze haar moeder te liegen over haar aanwezigheid en vertrekt na haar maagdelijkheid te zijn verloren aan graaf Antonio in ruil voor vijf zecchinen.

Lucia reist door Italië en vestigt zich uiteindelijk in Bologna waar ze verantwoordelijk is voor het huishouden van een rijk echtpaar. Haar bazin, signora Manzolini, is zeer feministisch en organiseert regelmatig bijeenkomsten voor slimme, wetenschappelijke vrouwen. Lucia ontmoet bij een van deze bijeenkomsten Zélide, die (vanaf nu gaat ze door het leven onder een andere naam) Galathée de Pompignac vroeg haar persoonlijke assistente te worden. Galathée gaat akkoord en al over de wetenschap discussiërend reizen ze samen een lange tijd langs opgravingen en na in Napels te hebben gezeten vestigen ze zich voor een paar maanden in Venetië.
Hier zoekt ze het ouderlijk huis van Giacomo op, waar ze alleen zijn broer, Francesco, aantreft. Gemaskerd ondervraagt ze hem over Giacomo. Francesco leek haar te herkennen als zijn broers verloren liefde maar dit ontkende Galathée en vertrok. Na het confronterend verblijf in Venetië vertrok en tweetal naar hun eindbestemming, het huis van Zélide bij Parijs. De twee vriendinnen hadden hier een fijne tijd tot Zélide ziek werd.
Lange tijd ging ze tot allerlei verschillende fases van depressie tot een honger naar kennis die alleen verzadigd kon worden door charlatans die de gekste uitvindingen wilden demonstreren. Galathée bleef bij haar vriendin, die onderhand weer meer aanvoelde als haar bazin, tot het einde.

Met haar schamele bezittingen en een beetje zakgeld vertrok ze naar Amsterdam, waar ze maar een korte tijd van dit geld kon rondkomen tot ze gedwongen was zich in de wereld van de prostitutie te begeven.
Galathée leidde een moeizaam leven door alle vernederingen en  harde omstandigheden.
Door vele littekens op haar gezicht kwamen haar klanten uit de laagste kringen en verdiende ze maar net genoeg om onderdak te hebben. Na een tijdje wordt ze mee uit eten gevraagd door een aardige man. Hij regelt onderdak voor haar en ze heeft zo ongeveer één keer per week onderhoud met hem tot ze op een dag het bed uitgelicht werden door de politie. Hij was joods en geslachtsverkeer tussen Joden en Christenen waren toentertijd nog verboden. Twee jaar verbleef Galathée in het Spinhuis, een vreselijke plek. Het was een tuchthuis voor vrouwen met als doel hen beide te straffen en te heropvoeden. Ze werden gedwongen te spinnen en te naaien vaak achter tralies onder barre, ongezonde omstandigheden. De bevolking van Amsterdam maakten er een gewoonte van toe te kijken en de vrouwen ondertussen te bekogelen met voorwerpen.

Na Galathées tijd in het Spinhuis kreeg ze een kamer van haar Joodse klant als verontschuldiging. Ze maakte vanaf dit punt er een gewoonte van gesluierd over straat te gaan. Dit zorgde onverwachts voor meer klanten die uit hogere kringen kwamen.
Ze heeft de positie een selectie te maken van klanten, die vaak op vaste tijden in de week kwamen.
Wanneer Galathée de schouwburg bezoekt wordt ze geïntroduceerd door een van haar klanten aan zijn vriend, haar jeugdliefde Giacomo, die nu door het leven gaat als Monsieur De Seingalt. Ze raken meermaals met elkaar in gesprek op verschillende gelegenheden en hij verteld langzaam maar zeker over zijn, door zijn jeugdliefde, gebroken hart terwijl ze een seksuele relatie onderhouden.

Hij herkende haar totaal niet. Hij maakt haar het hof en er groeit een intensief contact. Ze voeren intrigerende gesprekken, onder andere over trouw en ontrouw van vrouwen en mannen, gesprekken die telkens balanceren op de rand tussen onthulling en geheimhouding. En ze vrijen ook, waarbij Galathée haar gelaat zoals altijd bedekt houdt. Bij Giacomo's afscheid verspreekt zij zich en laat de naam van Lucia vallen. Per brief meldt ze dat zij deze Lucia toevallig heeft leren kennen en dat ze op bepaalde avonden in een bordeel te vinden is. Giacomo gaat naar de aangegeven plaats en treft daar, ongesluierd, de mismaakte Lucia aan. Hij is geschokt, praat even met haar en beseft dat hij haar vroeger groot onrecht heeft aangedaan. Aan Galathée stuurt hij een brief met geld en een verslag van zijn bevindingen.
 
Galathée blijkt intussen zwanger te zijn. Van wie is niet goed vast te stellen, maar vermoedelijk is het van Giacomo. Het geld gebruikt ze voor een overtocht per boot naar Amerika, samen met een van haar vaste klanten, een twintig jaar oudere Amerikaanse handelsman. Volgens het nawoord is Lucia er met hem getrouwd en hebben ze drie kinderen gekregen. Op 11 februari 1802 werd Lucy Jamieson begraven, ze heeft de laatste 30 jaar zonder haar man doorgebracht.